جنوب غربی ایالات متحده از لحاظ تولید سنگ فیروزه بسیار غنی است و مناطقی مانند آریزونا، کالیفرنیا، کلرادو، نیومکزیکو و نوادا از مراکز عمده تولید آن در این کشور شناخته می شوند.خواص عقیق یمنی در حال حاضر، آریزونا بزرگترین تولیدکننده این سنگ در کشــور است. نــوادا دیگر ایالت آمریکاست که با داشتن 120معدن، بخش عظیمی از سنگ فیروزه مورد استفاده صنعت جواهر سازی را تامین می کند. مرغوب تریــن نوع آن در ایالت متحده، از معدن لس کریلوس نیومکزیکو به دست می آید و قبل از ورود فاتحان اسپانیایی به قاره جدید، سنگ این معدن به طور گسترده توسط بومیان مورد بهره برداری قرار می گرفت.چینی ها نیز پیش سه هزار سال ق.م. این گوهر را می شناختند و به طور محدود تولید و هنرمندانشان از آن برای برجسته کاری های آثار خود بکار می بردند. مارکوپولو نیــز در گزارش خود اشاره کرده است در ایالت سی چوان چین این سنگ یافت می شده است. در شرق و غرب اســتان تبت نیز از معادن آن وجود دارد.
تشخیص اصل بودن سنگ فیروزه
امروزه نوع با کیفیت و اصل سنگ فیروزه بطور بسیار محدودی در بازار عرضه می شود. البته نوعی از آن به عنوان رنگ ثابت به بازار عرضه می شود که با مواد پلیمری ترکیب شده اند. این گونه از سنگها به علت تولید مصنوعی خود تغییر رنگ نمی دهند و در هر اندازه ای موجود می باشند. هرچند که روغن، آفت این گوهر محسوب می شود ولی چربی(پارافین و یا مواد پلاستیک مایع) باعث جلا و دوام، پررنگ شدن و پر شدن خلل و فرج آن نیز می شود. در گذشته برای زیبا تر کردن جلوه این سنگ از روش های اشباع کردن آن با روغن های رنگین، واکس و مواد پلاستیکی رنگی استفاده می شد. بنابراین با اتصال فلز داغ به این نقاط بوی بسیار زننده از پلاستیک به مشام می رسد. واکس و روغن در تماس با فلز داغ عرق کرده و در سنگ فیروزه باقی می ماند. اینها معمولا وزن سبک تری در همین اندازه نسبت به نوع اصیل خود دارند. یکی از مهمترین راه های تشخیص فیروزه طبیعی توجه به پشت آن یعنی سنگ ماتریکس (سنگ چسبیده شده به پشت سنگ) آن است. فیروزه های نیشابور که به صورت تیره و یا فیروزه های، سفید همراه با پیریت دیده میشوند میتواند به تشخیص ما کمک کنند. در روش پیشرفته زاچری فیروزه های آمریکایی معدن Kingman بهسازی می شوند که فقط توسط دستگاه مشخص می شود و در حالت عادی هیچ نشانه ای ندارند مبننی بر اینکه این فیروزه بهسازی شده است یا نه! با این روش استحکام فیروزه چه برای تراش و چه در برابر مواد شیمیایی مقاوم می شد. در ایران بیشتر هنوز همان روش سنتی استفاده می شود.
فیروزه های پرس شده و سنتتیک!
در نمونه دیگر قطعات شکسته یا پودر شده آن را نیز با چسب مخصوص در پرس شکل می دهند و یا از شیشه و سرامیک و پلاستیک برای ترمیم آن استفاده می کنند. پس از مخلوط با رنگ رزین و حرارت دهی تا دمای بالای 50 درجه و سخت شدن سنگ آن را تراش می دهند. روش تشخیص آنها در این است که رنگی مصنوعی و بسیار یکنواخت و یکدست دارند.
انواع سنگ فیروزه چیست؟
انواع سنگ فیروزه بر اساس رنگ و طرح آنها بسته به جایی که استخراج میشوند متفاوت است.
- در رديف بالا سمت چپ: نگين آبی فیروزه ای مایل به سبز با زمينه سیاه و سفید از چین، یک نگين اشک ، کمی مایل به سبز دامله آبی فیروزه ای از معدن زیبای خفته آریزونا ( Sleeping Beauty Mine)، دو نگين به رنگ آبی آسمانی فیروزه ای با زمينه قهوه ای شکلاتی از معدن ها Altyn-Tyube در قزاقستان.
- در ردیف مرکز: یک نگين برنگ آبی آسمانی کوچک از معادن کینگمن در آریزونا و دو دامله کوچک و گرد برنگ آبی آسمانی از معدن زیبای خفته آریزونا است.
- در ردیف پایین: دو دامله کوچک با زمينه سیاه از معادن ناشناخته در نوادا؛ تراش اشک شکل آبی فیروزه ای کمی مایل به سبز در زمينه سیاه و سفید از معدن Newlanders در نوادا و یک دامله مستطیل شکل از آبی فیروزه ای کمی مایل به سبز در زمينه قهوه ای مایل به قرمز از معدنی واقع در نوادا.